Orzeczenie dziecka nie jest wyrokiem. Wskazówki dla rodzica

Każde dziecko zasługuje na to, by rozwijać swój potencjał w sprzyjających warunkach. Wsparcie zarówno ze strony rodziców, jak i szkoły ma ogromne znaczenie w procesie wyrównywania szans edukacyjnych, zwłaszcza gdy dziecko otrzymuje orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Co warto wiedzieć w takiej sytuacji, kiedy to właśnie w naszej rodzinie padnie diagnoza?

Co oznacza orzeczenie dla dziecka i rodzica?

Przede wszystkim, rodzic musi pamiętać, że orzeczenie to nie wyrok. Dopiero pokonując lęk przed diagnozą i odrzucając chęć wyparcia, możemy zrozumieć, co tak naprawdę dla dziecka oznacza orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Dobrym startem do lepszego rozeznania w sytuacji będą również poniższe informacje, zebrane na podstawie pracy z takimi uczniami oraz doświadczeń z kierowania placówką edukacyjną.

Nie stygmat, a wyrównanie szans

Wystawienie orzeczenia przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną nie ma bynajmniej na celu stygmatyzowania dziecka czy wykluczania go w żaden sposób. Wręcz przeciwnie, jest to szansa dla dziecka ze specjalnymi potrzebami na wyrównanie szans i dogonienie reszty rówieśników w tych obszarach, które wymagają poprawy.

Kształcenie specjalne to nie taryfa ulgowa

To ważne, by zdawać sobie sprawę, że celem jest umożliwienie dziecku poradzenia sobie z wyzwaniami edukacyjnymi, a nie obniżenie poprzeczki. Orzeczenie w żadnym razie nie oznacza lepszych stopni za mniej starań czy gorszego poziomu nauczania. Placówka edukacyjna dostosowuje program nauczania, aby dziecko mogło przyswajać wiedzę w sposób, który sprawi mu mniej trudności. W ten sposób można również uniknąć zniechęcenia i spadku motywacji wynikającego z porównywania swoich wyników z rówieśnikami.

Typy orzeczeń

Poradnie psychologiczno-pedagogiczne wydają różne rodzaje orzeczeń, zależnie od potrzeb dziecka. Do najczęściej wystawianych należą:

1. Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego– dla dzieci z niepełnosprawnościami (np. autyzm, zespół Aspergera, niepełnosprawność intelektualna, wady wzroku i słuchu, afazja, niepełnosprawność ruchowa).
2. Orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych– dla dzieci z głęboką niepełnosprawnością intelektualną.
3. Orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania– dla uczniów, którzy z powodu stanu zdrowia nie mogą uczęszczać do szkoły w normalnym trybie.
4. Opinia o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju– dla dzieci od urodzenia do rozpoczęcia nauki szkolnej, które wymagają wsparcia w zakresie rozwoju psychoruchowego.

IPET – edukacyjny plan działania

Indywidualny Program Edukacyjno-Terapeutyczny (IPET) to dokument, który określa dostosowania i formy wsparcia dla ucznia z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego. Powstaje na podstawie diagnozy i potrzeb dziecka oraz jest na bieżąco monitorowany i aktualizowany co najmniej raz w roku.

Rodzic bierze aktywny udział w procesie tworzenia IPET-u, dlatego warto otwarcie rozmawiać z nauczycielami, specjalistami i terapeutami o swoich oczekiwaniach oraz obserwacjach dotyczących dziecka.

Jak pomóc dziecku budować pewność siebie i wiarę we własne możliwości?

Pozytywne zmiany w akceptacji osób ze specjalnymi potrzebami są coraz bardziej widoczne w kulturze i mediach. Warto szukać dla dziecka inspirujących przykładów w kinie i telewizji, gdzie pojawiają się postacie ze spektrum autyzmu czy innymi wyzwaniami, np. w serialu Good Doctor.

Nie tylko fikcyjne historie mogą inspirować. Istnieją przykłady znanych postaci z popkultury i historii, które mimo trudności dokonały wielkich rzeczy. Albert Einstein miał problemy w nauce, a dziś jest symbolem geniuszu. Niektóre osoby ze spektrum autyzmu mają wyjątkowe umiejętności analityczne i odnajdują się w zawodach wymagających precyzji i skupienia.

Najważniejsze jest, aby dziecko wiedziało, że inność to także wyjątkowość. Niektóre rzeczy będą dla niego trudniejsze, ale w innych może okazać się ponadprzeciętnie utalentowane. Ważne, by budować w nim wiarę we własne możliwości i uczyć, że sukces nie zawsze zależy od tego, jak szybko się uczymy, ale jak bardzo jesteśmy wytrwali.

Rodzicu, nie bój się diagnozy!

Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego to nie etykieta ani wyrok, ale narzędzie, które ma na celu zapewnienie dziecku jak najlepszych warunków do nauki i rozwoju. Współpraca rodziców, nauczycieli i specjalistów jest kluczowa w procesie edukacji dziecka z orzeczeniem. Im wcześniej zostaną wdrożone odpowiednie formy wsparcia, tym większa szansa na sukces edukacyjny i społeczny młodego człowieka.

Rodzicu, nie bój się diagnozy. Odpowiednio dobrana pomoc nie tylko pomoże Twojemu dziecku pokonać trudności, ale także pozwoli mu rozwinąć skrzydła w tych dziedzinach, w których może błyszczeć!