Dziecko nie lubi się przytulać. Co robić?

Niechęć do fizycznego kontaktu albo dotyku pojawić się może już u niemowlaka. U dzieci w wieku przedszkolnym widać ją dobrze właśnie przez fakt, że dziecko nie lubi i nie chce się przytulać. Nawet do najbliższych osób. Czy powinniśmy się tym martwić? Niestety, tak.

To może być objaw zaburzeń propriocepcji. Inaczej nazywanych zaburzeniami czucia głębokiego. Polegają na tym, że mózg nieprawidłowo przetwarza sygnały płynące z mięśni czy stawów.

• To utrudnia dziecku dobranie odpowiedniej siły do wykonywanej czynności.
• W przypadku nadwrażliwości proprioceptywnej, może ono odczuwać bodźce dużo intensywniej, niż powinno.

Przytulanie jest wówczas dla dziecka wyjątkowo nieprzyjemne. Być może nawet bolesne. Stąd prosta droga do unikania sytuacji, które sprawiają dyskomfort. Do uciekania od takiej aktywności. W skrajnych przypadkach może się pojawić nawet reagowanie agresją. Jeśli rodzic zauważy któryś z tych objawów, powinien wybrać się do terapeuty integracji sensorycznej.

Do wszystkich czy do niektórych osób? To ważna wskazówka

Zdarza się jednak, że dziecko nie chce się przytulać tylko do niektórych osób. Wtedy przyczyny trzeba poszukać gdzie indziej. Może być nią na przykład zapach. Każdy z nas pachnie inaczej, używamy różnych perfum czy dezodorantów. Dla dzieci intensywne zapachy mogą być nieprzyjemne i bliskości z taką osobą będą podświadomie unikać.

Bywa też, że rozwiązanie jest najprostsze z możliwych: dziecko w danym momencie nie ma ochoty na kontakt. Albo nie chce się przytulać do kogoś, kogo po prostu nie lubi. Pamiętajmy, że również mały człowiek ma do tego prawo i nie ma w tym nic złego.

Jak rozpoznać różnicę? Niemowlaki czy dzieci w wieku przedszkolnym raczej nie będą ukrywały niechęci i ich reakcje będą wyraźnie świadczyły o dyskomforcie za każdym razem, lub tylko w określonych sytuacjach. Ze starszymi można, a nawet trzeba szczerze porozmawiać.

Nie zmuszaj. Ćwicz i spróbuj odwrażliwić

Jeśli jednak niechęć nie jest wybiórcza, ale dotyczy wszystkich osób, w tym również rodziców, trzeba działać. W określeniu przyczyn i dobraniu odpowiednich ćwiczeń pomóc może doświadczony terapeuta. Bo tak, są sposoby, żeby dziecko odwrażliwić.

• Jedną z metod są ćwiczenia z piłkami. Małe można wykorzystać do masowania. Na dużych dziecko może się położyć, a my delikatnie je do niej dociskamy, żeby stymulować zmysł dotyku.
• Inny sposób to tak zwana metoda ruchu rozwijającego, opracowana przez Weronikę Sherborne. Polega na współpracy dwóch osób: na przykład na przepychaniu się, ściskaniu, mocowaniu, łaskotaniu. Oczywiście w formie zabawy. Tak, żeby dziecko oswajało się z dotykiem.

• Mniejsze dzieci lubią też „zabawę w naleśnik”. Kładziemy dziecko na kocu i zawijamy w rulonik. Dzięki temu ćwiczeniu dziecko przyzwyczaja się do zewnętrznych bodźców.

• Masaże uciskowe piłkami lub masaże uciskowe dłoni i stóp (nie jest to przypadkowe miejsce ze względu na dużą ilość receptorów czuciowych). Oczywiści siła nacisku musi być dostosowana do dziecka.
• Dobrym pomysłem dla starszych są wszelkiego rodzaju kontaktowe zajęcia ruchowe. Na przykład sztuki walki albo gry zespołowe, podczas których ważna jest koordynacja ruchowa i dochodzi do kontaktu między zawodnikami.

Najważniejsze, żeby dzieci nie zmuszać do przytulania i dotyku, kiedy nie mają na to ochoty. I w żadnym wypadku za to nie karać. Jeśli cierpią na zaburzenia propriocepcji, same nie rozumieją, co się z nimi dzieje. I nie jest to ich wina. W takiej sytuacji ważne jest wspieranie i zrozumienie.

Im wcześniej, tym lepiej. Choć nigdy nie jest za późno

Jeśli jednak nie zareagujemy w porę, konsekwencje dla dziecka mogą być poważne i ujawniać się sukcesywnie, wraz z wiekiem. Począwszy od kłopotów z koncentracją, niestabilnością emocjonalną, nadmiernym wycofaniem albo przeciwnie: agresją. Mogą mieć też problemy z relacjami w grupie rówieśniczej.

Dlatego tak istotne jest, żeby nie bagatelizować objawów. Nie wstydzić się własnych obaw, podejrzeń i konsultacji ze specjalistą. Prawidłowo dobrane ćwiczenia i właściwa terapia mogą pomóc poradzić sobie z przypadłością. Zajęcia z integracji sensorycznej najlepsze efekty dają do 13 roku życia. Jednak nawet w starszym wieku, można próbować terapii i uzyskać dobre efekty. Na terapię poprawiającą komfort codziennego życia nigdy nie jest za późno.