Chęć działania na rzecz grupy, funkcjonowania w niej, to naturalna potrzeba każdego człowieka. Dzieci już od pierwszych lat życia bardzo lubią pomagać dorosłym. Dwulatek, który biegnie pomóc mamie rozpakować zakupy albo rozwieszać pranie to bardzo często spotykany widok. Pokazuje to, że dzieci już od najmłodszych lat, instynktownie i spontanicznie chcą aktywnie brać udział w tym, co wokół nich się dzieje.
Choć traktują to, jak zabawę, to właśnie przez zabawę na pierwszych etapach rozwoju uczymy się najlepiej i najskuteczniej. Dzieci na pewnym etapie chętnie samodzielnie podejmują się wykonywania różnych czynności związanych z samoobsługą. Chcą sobie same zrobić kanapki, chcą pomagać rodzicom w odkurzaniu.
Warto pamiętać, że głównym celem dzieci jest rozwój, więc często będą one angażować się w te zajęcia, które są dla nich trudne, niedostępne i przy których mogą się czegoś nauczyć. Kiedy tylko zobaczmy, że nasze dziecko garnie się do pomagania w codziennych, domowych czynnościach – wspierajmy je w tym jak najmocniej. To najlepsza droga do tego, żeby dziecko w przyszłości angażowało się w obowiązki domowe.
Pomagając rodzicom, dzieci:
Pamiętajmy, aby zadania, w które angażujemy dziecko, były dostosowane do jego wieku i możliwości rozwojowych. Naturalnie, nie od razu i nie zawsze jego pomoc będzie wykonana perfekcyjnie. Ważne więc, żeby na początku doceniać naszego małego pomocnika już za inicjatywę. Nie skupiać się na efekcie, ale na zaangażowaniu w powierzone mu zadanie.
Bardzo istotne są pozytywne i wzmacniające komunikaty również w takich sytuacjach, kiedy dziecku coś się nie uda. Przykład:
Dziecko odnosi do kuchni talerz po obiedzie. Po drodze rozlewa resztkę zupy na podłogę. Zamiast skupiać uwagę na rozlanej zupie. Doceńmy to, że dziecko się angażuje. Zaproponujmy mu wspólne sprzątanie wówczas dziecko otrzymuje sygnał, że rodzic czuje wdzięczność za pomoc. Nie ma pretensji, że tym razem jeszcze nie wyszło perfekcyjnie.
Oczywiście, na początku takie podejście może się wiązać z tym, że niektóre domowe obowiązki będą wymagały nieco więcej czasu i zaangażowania ze strony rodzica, ale będzie procentowało to w przyszłości.
Ustalenie obowiązków z dzieckiem w domu powinno być procesem wspólnym i elastycznym. Przede wszystkim starajmy się wzmacniać dziecięcą naturalną chęć pomagania i angażowania się. Stwórzmy atmosferę, w której obowiązki stanął się naturalną chęcią dbania o wspólną przestrzeń. Oto kilka kroków, które mogą być pomocne:
Podczas nauki obowiązkowości starajmy się też, żeby zadania nie były zbyt obciążające. Do bardziej skomplikowanych czynności dochodźmy metodą małych kroczków. Ważne, abyśmy nie wyręczali dziecka. Nawet jeśli coś zajmuje mu więcej czasu i wykonywane jest nieporadnie, dajmy mu przestrzeń do działania. Możemy się umówić, na przykład „ja zmyję naczynia, a Ty w tym czasie pozbierasz zabawki”. Wówczas ustalimy ramy czasowe na wykonanie zadania.
Z czasem każda czynność będzie mu przychodziła z większą łatwością, sprawnością i szybkością.
Od kiedy warto wprowadzać dziecku domowe obowiązki? Nie ma na to złotego środka. W zależności od stopnia rozwoju dziecka będzie to inny moment. Najlepszym kryterium jest… wyczucie i intuicja samego rodzica. Nikt przecież nie zna naszego dziecka tak dobrze, jak my.
Przykładowe obowiązki dla 3-4 latków:
Przykładowe obowiązki dla 5-latków:
Przykładowe obowiązki dla 6-latków:
Lista obowiązków jest tylko przykładem obowiązków, do których możemy angażować dzieci. Należy wziąć pod uwagę, że rozwój i nabywanie konkretnych umiejętności to sprawa indywidualna.
Profesor Marta Rossmann z University of Minesota przeprowadziła badania na grupie dzieci i młodzieży w różnym wieku, które przyniosły bardzo interesujące wnioski. Z badań profesor Rossmann wynika, że dzieci, które miały okazję wykonywać proste obowiązki domowe, takie jak np. sprzątanie swojego pokoju czy karmienie zwierząt, były bardziej skłonne do podejmowania kolejnych zadań i wyzwań w swoim życiu.
Co więcej, dzieci, które w młodym wieku miały okazję wykonywać obowiązki domowe, cechowały się większą samooceną i poczuciem wartości, co miało wpływ na ich rozwój emocjonalny i społeczny. Badania te pokazały również, że dzieci, które wykonywały regularnie obowiązki domowe, były bardziej zorganizowane i skłonne do podejmowania działań na rzecz innych, co w dalszej perspektywie wpływa na ich relacje z innymi ludźmi.
Poczucie satysfakcji działa lepiej niż przymus. Dlatego dzieci, którym rodzice dają odczuć, że domowe obowiązki to forma naturalnej pomocy, a nie wypełnianie poleceń, będą się w nie bardziej angażować.
Sytuacje, kiedy dziecko nie ma ochoty na posprzątanie pokoju, siły na umycie naczyń albo nastroju na zabawę z psem, będą się zdarzać. Na to też warto umieć odpowiednio zareagować. Najlepiej
z wyprzedzeniem.
Dobrym pomysłem, zwłaszcza w przypadku trochę starszych dzieci, jest zawarcie kontraktu. Jasnego, zrozumiałego i akceptowanego przez wszystkich. Umówienie się, jakie są nasze oczekiwania wobec dziecka, co będzie korzyścią za ich spełnienie, a co konsekwencją za ich brak. Bo konsekwencje też są ważną częścią całego procesu.
Na przykład: nie posprzątałeś zabawek, więc nie możesz w bałaganie znaleźć tego, czego szukasz. Nie umyłeś po sobie talerzyka, nie ma na czym podać pysznego deseru. Dobrze jest wówczas zachęcić dziecko do innych czynności, wskazać, że jego udział w codziennym życiu rodziny jest dla nas ważny.
PAMIĘTAJ!
Najlepszą diagnozę postawi Twojemu dziecku specjalista, który je zobaczy i zbada. Sposobów na rozwiązanie problemu może być wiele, a każde dziecko jest inne. Doświadczony terapeuta będzie w stanie dobrać najlepszy i najskuteczniejszy sposób pomocy, dopasowany do potrzeb Twojego dziecka.
Przydała Ci się nasza porada?
Jeśli tak, to wspaniale! Powiedz o naszej poradni znajomym, udostępnij link w mediach społecznościowych, a jeśli możesz, przekaż 1,5% podatku na opracowanie kolejnych tematów:
KRS 00000 44866
cel szczegółowy: PORADNIA
☞ Rozlicz PIT za 2023 z nami!
Nasza wirtualna poradnia pedagogiczna to miejsce w internecie, gdzie każdy rodzic uzyska BEZPŁATNĄ, profesjonalną poradę, opracowaną przez pedagoga, psychologa dziecięcego i logopedę. Platformę z poradnikami tworzą specjaliści z przedszkoli i szkół podstawowych, prowadzonych przez fundację Ogólnopolski Operator Oświaty oraz z Familijnej Poradni Psychologiczno Pedagogicznej we Wrocławiu.
Ewa Urbaniak
oligofrenopedagog, trener TUS, dyrektor przedszkoli
Magdalena Paźniewska
oligofrenopedagog, specjalistka dziedziny dysleksji i dyskalkulii
Aleksandra Szumna
psycholog
Aleksandra Bielawa
pedagog, nauczyciel wychowania przedszkolnego
Edyta Borowicz-Czuchryta
pedagog, dyrektor szkoły i przedszkola
Karolina Lenart
psycholog
Magdalena Tomczyk
pedagog specjalny
Beata Rączka
pedagog, dyrektor przedszkoli
Olga Szymańska
pedagog, mediator, dyrektor przedszkoli
Paulina Drzewicka
pedagog, trener TUS, wicedyrektor przedszkoli
Katarzyna Matuszak
psycholog, dyrektor szkoły i przedszkola
Katarzyna Matuszak
psycholog, dyrektor szkoły i przedszkola
Joanna Głąbińska
pedagog, nauczyciel wychowania przedszkolnego
Sara Bloch
psycholog dziecięcy, trenerka TUS
Karolina Lenart
psycholog
Ewa Urbaniak
oligofrenopedagog, trener TUS, dyrektor przedszkoli
Paulina Drzewicka
pedagog, trener TUS, wicedyrektor przedszkoli
Edyta Borowicz-Czuchryta
pedagog, dyrektor szkoły i przedszkola
Magdalena Paźniewska
oligofrenopedagog, specjalistka dziedziny dysleksji i dyskalkulii
Ewa Urbaniak
oligofrenopedagog, trener TUS, dyrektor przedszkoli
Olga Szymańska
pedagog, mediator, dyrektor przedszkoli
Katarzyna Piśla
logopeda
profesor Andrzej Grzybowski
założyciel i prezes fundacji OOO
w latach 2001-2018
Magdalena Tomczyk
pedagog specjalny
Aleksandra Porębiak-Głos
psycholog
Aleksandra Porębiak-Głos
psycholog
Paulina Drzewicka
pedagog, trener TUS, wicedyrektor przedszkoli
Aleksandra Bielawa
pedagog, nauczyciel wychowania przedszkolnego
Aleksandra Porębiak-Głos
psycholog
Sara Bloch
psycholog dziecięcy, trenerka TUS
Beata Rączka
pedagog, dyrektor przedszkoli
Marta Czajkowska
neurologopeda, terapeuta miofunkcjonalny i pedagogiczny
Ewa Urbaniak
oligofrenopedagog, trener TUS, dyrektor przedszkoli
Magdalena Paźniewska
oligofrenopedagog, specjalistka dziedziny dysleksji i dyskalkulii
Magdalena Paźniewska
oligofrenopedagog, specjalistka dziedziny dysleksji i dyskalkulii
Sara Bloch
psycholog dziecięcy, trenerka TUS
Beata Rączka
pedagog, dyrektor przedszkoli
Marta Czajkowska
neurologopeda, terapeuta miofunkcjonalny i pedagogiczny
Paulina Drzewicka
pedagog, trener TUS, wicedyrektor przedszkoli
Katarzyna Wyczółkowska
terapeutka pedagogiczna, trenerka TUS, terapeutka ręki
Kolejne 58 porad w opracowaniu
KRS 00000 44866
cel szczegółowy: PORADNIARodzice, którzy mierzą się z problemami wychowawczymi, pedagogicznymi, a czasem również relacyjnymi z dziećmi porady szukają w pierwszej kolejności w internecie. To sposób najszybszy, jednak bardzo łatwo natknąć się na informacje niesprawdzone, nieskuteczne albo wręcz szkodliwe.
Wciąż również wielu rodziców - zwłaszcza w mniejszych miejscowościach - ma ograniczony dostęp do profesjonalnych porad pedagoga lub psychologa dziecięcego. Barierą bywa też wstyd przed opowiadaniem o swoich problemach obcej osobie.
Masz firmę? Prowadzisz biznes? Wesprzyj tworzenie Wirtualnej Poradni Pedagogicznej i zostań jej Mecenasem. Napisz lub zadzwoń do nas:
Kaja Reszke
+48 508 008 165
Bartłomiej Dwornik
+48 533 978 513
darowiznę przekazaną na cele statutowe Organizacji Pożytku Publicznego możesz odliczyć od podatku? Uzyskanie ulgi nie jest trudne - wystarczy pamiętać o kilku zasadach.
Zachowaj dokument poświadczający przekazanie darowizny. Może nim być wydruk potwierdzenia tradycyjnego przelewu z konta
Darowizna powinna być przekazana w roku podatkowym, który rozliczamy. Na przykład darowizna wykonana w trakcie 2024 roku uprawnia do uzyskania ulgi podczas rozliczania podatku w roku 2025.
Więcej na ten temat przeczytasz w broszurze
Ministerstwa Finansów
KRS 0000044866