Moje dziecko przeklina. Co robić?

Będąc rodzicami i pedagogami, niejednokrotnie spotykamy się z problemem używania przez dzieci nieodpowiednich słów, które uznawane są za przekleństwa. Dla wielu opiekunów jest to trudne do zrozumienia i jeszcze trudniejsze do kontrolowania. Jakie są przyczyny takiego zachowania? Jak reagować, gdy dziecko przeklina? Liczę na to, że poniższy artykuł pomoże odpowiedzieć na te pytania, podając praktyczne porady i przykłady.

Co to jest przekleństwo?

Przekleństwo to słowo, które w naszej ocenie nie powinno być używane powszechnie. Dorosłym kojarzy się ono z wulgarnymi wyrazami, jednak dzieci mogą używać także innych określeń, które dla nich mają charakter „zakazany” lub nieodpowiedni. Przykładem może być używanie przez dziecko brzydkiego określenia pupy czy innych części ciała.

Dlaczego dzieci przeklinają?

Dzieci uczą się poprzez naśladowanie dorosłych oraz rówieśników. Przeklinanie może wynikać z kilku przyczyn:

• Naśladowanie dorosłych lub rówieśników: Dzieci często powtarzają to, co słyszą od innych. Jeżeli w ich otoczeniu padają wulgarne słowa, mogą je przyswajać i używać, nie rozumiejąc do końca ich znaczenia.
• Chęć zwrócenia na siebie uwagi: Dziecko może używać przekleństw, aby zaistnieć w grupie rówieśniczej lub zwrócić na siebie uwagę dorosłych.
• Brak zrozumienia sytuacji: Często dzieci słyszą przekleństwa w różnych kontekstach, na przykład podczas oglądania meczu, kiedy dorośli wyrażają swoje emocje. Dla dziecka takie słowa mogą wydawać się normalną częścią codziennego języka.

Jak reagować, gdy dziecko przeklina?

Reakcje rodziców na przeklinanie dziecka mogą być różne, jednak kluczowe jest, aby zachować spokój i podejść do problemu systematycznie. Oto kilka kroków, które mogą pomóc:

• Zachowaj spokój: Najważniejsze jest, aby nie reagować zbyt emocjonalnie. Krzyk i gniew mogą jedynie eskalować problem. Dziecko może wtedy odbierać nasze reakcje jako zachętę do dalszego testowania granic.
• Przeprowadź rozmowę: Wyjaśnij dziecku, że używanie niektórych słów jest nieodpowiednie. Poinformuj, dlaczego te słowa są złe i jakie mogą mieć konsekwencje. Staraj się tłumaczyć spokojnie i jasno, dlaczego pewne wyrazy są niewłaściwe.
• Rozwijaj empatię: Rozmawiaj z dzieckiem o tym, jak jego słowa mogą wpływać na innych. Pomóż mu zrozumieć, że słowa mogą ranić. Można to zrobić na przykładzie: „Jeżeli będziesz używał tych słów, inni mogą poczuć się źle lub przez naśladownictwo mogą ponieść konsekwencje w domu”.
• Podawaj alternatywy: Zamiast mówić tylko czego nie wolno, podaj dziecku alternatywne słowa lub reakcje. Na przykład, w miejsce używanego, niestosownego słowa można powiedzieć „ups”, „o rety” lub „ojejku”. Można także wprowadzić pozytywne zwroty, które będą rozładowywać pozytywne emocje bez używania wulgaryzmów, np. „Wow! Ale super!”
• Stwórz jasne zasady: Ustal z dzieckiem, że używanie pewnych słów jest nieakceptowalne. Wprowadź konsekwencje za ich używanie. Może to być na przykład konieczność wykonania dodatkowych obowiązków domowych, takich jak ścieranie kurzy czy sprzątanie pokoju.
• Obserwuj dziecko: Czasami dziecko może użyć przekleństwa nieświadomie, w wyniku emocji. Jeżeli widzisz, że dziecko jest skruszone i przeprasza, pochwal je za to. Wzmocnij pozytywne zachowania, pokazując, że doceniasz jego starania.
• Bądź konsekwentny: Dzieci uczą się na podstawie tego, co widzą. Jeżeli wprowadzisz zasady dotyczące języka, ważne, aby cała rodzina się ich trzymała i stosowała do nich konsekwentnie.
• Współpracuj z nauczycielem: Jeżeli problem przeklinania utrzymuje się, warto porozmawiać z nauczycielem. Nauczyciele mogą pomóc w edukacji dzieci na temat odpowiedniego języka i przeprowadzić pogadanki na ten temat w grupie przedszkolnej.

Współpraca rodziców i nauczycieli

W przypadku, gdy nasze działania nie przynoszą skutków i dziecko nieustannie testuje granice, warto porozmawiać z nauczycielem, który może dla dziecka być większym autorytetem w tym zakresie. Współpraca z nauczycielami i innymi rodzicami może okazać się nieoceniona. Wspólne działania i rozmowy mogą przynieść lepsze efekty. Niekiedy warto rozważyć zorganizowanie spotkania rodziców, gdzie można podzielić się doświadczeniami i wspólnie szukać rozwiązań.

Przykład działania w przedszkolu

W jednej z grup w przedszkolu zauważyliśmy, że dzieci zaczęły używać wulgarnych słów. Razem z nauczycielami postanowiliśmy wprowadzić metodę „ups”, gdzie dzieci zamiast przeklinać, miały mówić „ups”, gdy coś poszło nie tak. Po kilku tygodniach dzieci zaczęły używać tego zwrotu automatycznie, co zmniejszyło liczbę nieodpowiednich słów.

Dzieci były chwalone za używanie „ups”, co wzmacniało pozytywne zachowania. Nasz eksperyment przyniósł tak pozytywne efekty, że zastosowaliśmy go w pozostałych grupach przedszkolnych. Takie doświadczenia dowodzą, że wiele rzeczy można z dziećmi przepracować wspólnie poszukując konstruktywnych rozwiązań.

Słowa mają moc

Słowa, które wybieramy, mają ogromny wpływ na sposób, w jaki postrzegamy rzeczywistość oraz jak reagujemy na otoczenie. Używanie bogatego i różnorodnego słownictwa może znacząco wzbogacić nasze wypowiedzi, nadając im odpowiednie zabarwienie emocjonalne. Słowo „fajnie”, możemy zastąpić np.: „fantastycznie”, „świetnie”, „rewelacyjnie”, „genialnie”. Te wyrazy nie tylko lepiej oddają entuzjazm i radość, ale także pomagają budować pozytywne relacje i atmosferę wokół nas.

W zastępstwie przekleństw, warto nauczyć dzieci używania pozytywnych wyrażeń, takich jak „wow”, „super”, czy „bomba”. Przykładowo, gdy dziecko zamiast wulgaryzmu użyje zwrotu „ale super!”, jego komunikacja staje się bardziej konstruktywna i pozytywna.

Używanie pięknych słów do wyrażania emocji pokazuje dzieciom, że można wyrażać się w sposób, który nie rani innych i jednocześnie w pełni oddaje nasze uczucia. Dzięki temu uczymy dzieci, że język jest narzędziem, które może budować, a nie niszczyć, i że precyzyjne oraz pozytywne wyrażanie emocji jest kluczem do dobrych relacji z innymi.

Konkluzja

Problem przeklinania przez dzieci jest wyzwaniem, ale można go skutecznie rozwiązać poprzez konsekwentne działania, rozmowy i współpracę. Kluczowe jest, aby zachować spokój, tłumaczyć konsekwencje i podawać alternatywne sposoby wyrażania emocji.

Pamiętajmy, że dzieci uczą się naśladując dorosłych, dlatego sami powinniśmy być dobrym przykładem i unikać używania wulgaryzmów w ich obecności. Dzięki cierpliwości i konsekwencji możemy pomóc dziecku rozwijać bogaty zasób słownictwa i nauczyć je, jak radzić sobie z emocjami w odpowiedni sposób.