#MAMYNATORADĘ. Poradniki dla rodziców » Neuroróżnorodność. Jak zrozumieć dziecko w spektrum?

Neuroróżnorodność. Jak zrozumieć dziecko w spektrum?

Olga Szymańska pedagog, mediator, dyrektor przedszkoli

Olga Szymańska
pedagog, mediator, dyrektor przedszkoli
Leonardo w Poznaniu i RUBI w Czerwonaku
Publiczne Przedszkole Leonardo w Poznaniu Publiczne Przedszkole RUBI w Czerwonaku

Materiał został sfinansowany ze środków finansowych pochodzących z 1,5% podatku dochodowego od osób fizycznych.

1,5% PIT. Fundacja Ogólnopolski Operator Oświaty


Zrozumienie dzieci w spektrum autyzmu jest kluczowe dla ich wsparcia i integracji w społeczeństwie. Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie kluczowych aspektów tego zagadnienia z perspektywy pedagoga posiadającego kwalifikacje i doświadczenie w pracy z dziećmi z neuroróżnorodnością.

Dziecko z neuroróżnorodnością

Neuroróżnorodność określa osoby, których mózg funkcjonuje (przetwarza informacje i reaguje na bodźce) inaczej niż u osób neurotypowych. Osoby w spektrum autyzmu to przykład neuroróżnorodności. Spektrum obejmuje szeroki wachlarz zachowań, trudności oraz zdolności, które różnią się od typowych dla większości populacji.

Dzieci w spektrum autyzmu mogą mieć różne objawy:

Ważne jest zrozumienie, że spektrum autyzmu to nie choroba, lecz inny sposób funkcjonowania mózgu i odbierania świata.

Jednym z kluczowych elementów pracy z dziećmi w spektrum jest obserwacja. Zrozumienie, co dziecko lubi, a czego unika, może pomóc w stworzeniu bardziej przyjaznego środowiska. Często pomocne jest także prowadzenie dziennika obserwacji, który pozwala na identyfikowanie wzorców zachowań i bodźców, które mogą je wywoływać.

Porozumienie bez przemocy jako narzędzie zrozumienia

Porozumienie bez przemocy (PBP) jest podejściem, które skupia się na empatii, otwartości i zrozumieniu drugiego człowieka. W kontekście dzieci w spektrum PBP może być niezwykle pomocne, ponieważ umożliwia nawiązanie autentycznego kontaktu i zrozumienie potrzeb dziecka. Polega na skupieniu się na uczuciach i potrzebach, co może pomóc w rozpoznaniu, dlaczego dziecko reaguje w określony sposób i jak można mu pomóc.

Stosując cztery kroki: obserwacja, uczucia, potrzeby, prośba/wybór strategii, w stosunku do dziecka w spektrum, skupiamy się na ich potrzebach, mówiąc „widzę, że ci trudno, czego potrzebujesz?”. Nie skupiamy się na uczuciach, ponieważ te dzieci często uczuć nie rozpoznają i mają odmienne kody ich wyrażania.

Z całą pewnością nie jest to łatwe. Dziecko zaufa nam i otworzy się, gdy poczuje się bezpieczne, że jest przyjęte w swojej inności. Akceptacja jest tu kluczowa, ponieważ często mają trudności z rozpoznawaniem i wyrażaniem swoich emocji. Mogą reagować na frustrację, smutek czy radość w sposób inny niż dzieci neurotypowe. Ich wskaźnik wytrzymałości na to, co dzieje się wokół nich, jest mniejszy niż u dzieci neurotypowych, dlatego tak często wpadają znienacka w dystres. Warto pamiętać, by w momencie przeżywania trudnych emocji stworzyć bezpieczną przestrzeń, w której dziecko wyrazi swoje uczucia.

Komunikacja z dzieckiem w spektrum

W komunikacji z dzieckiem w spektrum warto skupić się na jego potrzebach. Zamiast pytać „dlaczego płaczesz?”, lepiej zapytać „czego teraz potrzebujesz?”. Taki sposób komunikacji może pomóc dziecku zrozumieć swoje potrzeby i nauczyć się je wyrażać.

Ponieważ dzieci te często mają trudności z rozpoznawaniem i wyrażaniem emocji, mogą nie rozumieć, dlaczego czują się w określony sposób, a co za tym idzie, nie potrafią tego werbalizować. Zadawanie pytania „czego teraz potrzebujesz?”, czasami wraz z podpowiedzią kilku strategii na trudności, pomaga im skupić się na konkretnych aspektach swojego samopoczucia, co może być pierwszym krokiem do lepszego zrozumienia siebie i zaufania, że są akceptowane z tym, jak przyjmują świat i jak się wyrażają.

Znaczenie przyjaźni i wsparcia społecznego

Dzieci w spektrum często mają trudności z nawiązywaniem przyjaźni, nie potrafią czegoś odroczyć, nie rozumieją, dlaczego zostawiając zabawkę w momencie, gdy np. idą do toalety, inne dziecko już się nią bawi. Dla nich jest to po prostu „kradzież” zabawki, którą się przecież bawiły i nie zrezygnowały z tej zabawy. Dziecko w swoich reakcjach jest autentyczne i szczere, zdarza się, że powie rzeczy czasem trudne, których dziecko neurotypowe nie powie, ponieważ wie, że nie wypada.

W momencie, gdy dzieci w spektrum znajdą drugie dziecko w spektrum, które podobnie jak one spostrzegają świat, mogą nawiązać trwałe i głębokie relacje. Przyjaźnie te są często silniejsze niż te między dziećmi neurotypowymi, ponieważ opierają się na wzajemnym zrozumieniu i akceptacji.

Wspólne zainteresowania i podobny sposób odbierania świata mogą być podstawą silnej więzi między dziećmi w spektrum. Takie przyjaźnie mogą być źródłem wsparcia i poczucia przynależności, które są kluczowe dla rozwoju emocjonalnego i społecznego dziecka.

Rola rodziców i opiekunów

Rola rodziców i opiekunów, jak u każdego dziecka, w przypadku dziecka w spektrum nawet bardziej, jest bardzo ważna.

Z pewnością nie jest łatwe pogodzenie się przez rodziców z tym, że ich dziecko „zachowuje się inaczej”. Muszą przejść przez proces, którego początkiem często jest szok, aż do akceptacji diagnozy swojego dziecka. Może to być trudne i emocjonalnie wyczerpujące, ale jest niezbędne, aby móc skutecznie wspierać dziecko. Warto szukać pomocy w grupach wsparcia dla rodziców, terapeutów i innych specjalistów, którzy mogą pomóc zrozumieć i zaakceptować neuroróżnorodność dziecka.

Edukacja i wsparcie w szkole

Przedszkole, szkoła i nauczyciele odgrywają ważną rolę w życiu dzieci w spektrum. Istotne jest, aby nauczyciele byli odpowiednio przeszkoleni i świadomi specyficznych potrzeb tych dzieci. Akceptacja „inności”, podejście z ciekawością do potrzeb dziecka, zrozumienie i wsparcie mogą znacząco wpłynąć na sukces edukacyjny i społeczny dziecka w spektrum.

Tworzenie bezpiecznego i wspierającego środowiska w przedszkolu oraz szkole pomaga dzieciom czuć się akceptowanymi i zrozumianymi, zarówno przez dorosłych, jak i inne dzieci. Dzięki temu mogą lepiej rozwijać swoje umiejętności społeczne i emocjonalne, co ma długotrwały wpływ na ich rozwój i przyszłe życie.

Akceptacja społeczna

Akceptacja społeczna jest kluczowa dla dobrostanu dzieci w spektrum. Społeczeństwo powinno dążyć do zrozumienia i akceptacji neuroróżnorodności. Edukacja publiczna i kampanie informacyjne mogą pomóc zwiększyć świadomość i zrozumienie autyzmu i neuroróżnorodności.

Osoby w spektrum często doświadczają wykluczenia społecznego i stygmatyzacji. Praca na rzecz większej akceptacji i zrozumienia w społeczeństwie może pomóc w zmniejszeniu tych barier i stworzeniu bardziej przyjaznego środowiska dla wszystkich.

Zrozumienie dziecka w spektrum wymaga empatii, akceptacji i indywidualnego podejścia. Neuroróżnorodność to fakt, który dotyczy wielu osób na całym świecie i uznanie tej różnorodności jest kluczowe dla budowania społeczeństwa, które akceptuje i wspiera wszystkich swoich członków.

Porozumienie bez przemocy może być cennym narzędziem w nawiązywaniu kontaktu i zrozumieniu potrzeb dziecka. Ważne, aby dostosować otoczenie do jego potrzeb sensorycznych i komunikacyjnych oraz zapewnić mu bezpieczną przestrzeń do wyrażania emocji. Dzięki akceptacji i wsparciu dzieci w spektrum mogą rozwijać się i czuć się częścią społeczności.

* * *

PAMIĘTAJ!
Najlepszą diagnozę postawi Twojemu dziecku specjalista, który je zobaczy i zbada. Sposobów na rozwiązanie problemu może być wiele, a każde dziecko jest inne. Doświadczony terapeuta będzie w stanie dobrać najlepszy i najskuteczniejszy sposób pomocy, dopasowany do potrzeb Twojego dziecka.
fundacja Ogólnopolski Operator Oświaty

Przydała Ci się nasza porada?
Jeśli tak, to wspaniale! Powiedz o naszej poradni znajomym, udostępnij link w mediach społecznościowych, a jeśli możesz, przekaż 1,5% podatku na opracowanie kolejnych tematów:

KRS 00000 44866
cel szczegółowy: PORADNIA


Rozlicz PIT za 2023 z nami! 1,5% PIT. Fundacja Ogólnopolski Operator Oświaty



#MAMYNATORADĘ. Poradniki dla rodziców

Nasza wirtualna poradnia pedagogiczna to miejsce w internecie, gdzie każdy rodzic uzyska BEZPŁATNĄ, profesjonalną poradę, opracowaną przez pedagoga, psychologa dziecięcego i logopedę. Platformę z poradnikami tworzą specjaliści z przedszkoli i szkół podstawowych, prowadzonych przez fundację Ogólnopolski Operator Oświaty oraz z Familijnej Poradni Psychologiczno Pedagogicznej we Wrocławiu.


begin

Kolejne 58 porad w opracowaniu

end

Wesprzyj opracowanie nowych porad dla rodziców #MAMYNATORADĘ

Przekaż datek na poradę

Dorzucaj grosz do grosza

Wspieraj Poradnię cyklicznie, niewielkimi kwotami.
cyklicznie
Wspieraj regularnie
Zrzutka

Wspieraj przez GGwallet

Kliknij, lub zeskanuj QR kod w aplikacji mobilnej Twojego banku
Testujemy nowoczesne rozwiązania dla fundacji wspólnie z kultowym, polskim komunikatorem GG!



Patronat honorowy

Patronat Honorowy Prezydenta Poznania

Patroni medialni

Patronat medialny all4mom.pl - wszystko dla mam Patronat medialny Reporterzy.info


Rodzice, którzy mierzą się z problemami wychowawczymi, pedagogicznymi, a czasem również relacyjnymi z dziećmi porady szukają w pierwszej kolejności w internecie. To sposób najszybszy, jednak bardzo łatwo natknąć się na informacje niesprawdzone, nieskuteczne albo wręcz szkodliwe. 

Wciąż również wielu rodziców - zwłaszcza w mniejszych miejscowościach - ma ograniczony dostęp do profesjonalnych porad pedagoga lub psychologa dziecięcego. Barierą bywa też wstyd przed opowiadaniem o swoich problemach obcej osobie.

Chcemy to zmienić!

Familijna Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna

Masz firmę? Prowadzisz biznes? Wesprzyj tworzenie Wirtualnej Poradni Pedagogicznej i zostań jej Mecenasem. Napisz lub zadzwoń do nas:

Kaja Reszke, Ogólnopolski Operator Oświaty

Kaja Reszke
+48 508 008 165

Bartłomiej Dwornik, Ogólnopolski Operator Oświaty

Bartłomiej Dwornik
+48 533 978 513


fundacja Ogólnopolski Operator Oświaty
[email protected]

Czy wiesz, że...

darowiznę przekazaną na cele statutowe Organizacji Pożytku Publicznego możesz odliczyć od podatku? Uzyskanie ulgi nie jest trudne - wystarczy pamiętać o kilku zasadach.

Zachowaj dokument poświadczający przekazanie darowizny. Może nim być wydruk potwierdzenia tradycyjnego przelewu z konta

Darowizna powinna być przekazana w roku podatkowym, który rozliczamy. Na przykład darowizna wykonana w trakcie 2024 roku uprawnia do uzyskania ulgi podczas rozliczania podatku w roku 2025.

Więcej na ten temat przeczytasz w broszurze
Ministerstwa Finansów


Przekaż symboliczny datek na opracowanie nowych porad
zachowaj dowód wpłaty i odlicz darowiznę od podatku za ten rok

Wspieraj projekty fundacji Ogólnopolski Operator Oświaty

Przekaż darowiznę

Zostań patronem

Wspieraj systematycznie, niewielkimi kwotami.
cyklicznie
Wspieraj regularnie
Zrzutka

Wspieraj przez GGwallet

Kliknij, lub zeskanuj QR kod w aplikacji mobilnej Twojego banku
Testujemy nowoczesne rozwiązania dla fundacji wspólnie z kultowym, polskim komunikatorem GG!

Przekaż 1,5% podatku

Przekaż 1,5% podatku
Ogólnopolski Operator Oświaty

KRS 0000044866



Nasi Partnerzy

Fundacja Orlen Fundacja KPMG Nokia Kulczyk Foundation Fundacja Banku Ochrony Środowiska Grycan Fundacja Santander Raiko UNICEF Wspólnie UNICEF Gdańsk Fundacja Gdańska Synapia EiSystem Kraina twórczości World Central Kitchen talkersi TIM.pl Mammutico GG Gadu Gadu Fundacja Orange Merck KRUK SA Learnetic Valores Fiberhost Inea Dołącz do Partnerów fundacji
#MAMYNATORADĘ! Zajrzyj do Wirtualnej Poradni Pedagogicznej
#MAMYNATORADĘ! Zajrzyj do Wirtualnej Poradni Pedagogicznej