Jak wspierać rozwój dziecka przez muzykę?

Uzdolnione muzycznie dziecko to marzenie niejednego rodzica. Wielu z nas słyszało też o dobroczynnym wpływie muzyki na rozwój naszych pociech. Sprawia to, że rozważamy edukowanie ich poprzez muzyczne aktywności, ale niekiedy martwią nas nasze własne ograniczenia. Co możemy zyskać, wychowując dziecko w muzykalnym domu i czy musimy w tym celu mieć odpowiednie wykształcenie? Odpowiedzi poniżej.

Jak muzyka wpływa na rozwój dziecka? Jak wpływa na jego mózg?

Muzyka oddziałuje na nas wszystkich i niezależnie od wieku budzi emocje oraz wywołuje wspomnienia. Mózgi muzyków mają więcej połączeń neuronowych w porównaniu do osób niepowiązanych z tą sztuką. Mogą oni też cieszyć się lepszą pamięcią czy umiejętnościami słuchowymi, co potwierdza jej pozytywny wpływ na człowieka. Powstały już na ten temat liczne badania, między innymi dotyczące naszych najmłodszych.

Umiejętności poznawcze, społeczne i emocjonalne mogą rozwijać się w dziecku właśnie dzięki muzyce. W odbiorze dźwięków z otoczenia uczestniczą obie półkule mózgowe, co umacnia połączenia nerwowe i wspomaga przepływ informacji. Co ciekawe, maluch odczuje korzystny wpływ muzyki nie tylko na psychice, ale także w kwestiach związanych z fizycznością. Śpiew przyczynia się do:

• rozwoju klatki piersiowej,
• pogłębienia oddechu,
• wzmocnienia narządu głosowego,
• wzbogacenia słownictwa,
• poprawy wymowy.

W połączeniu z zajęciami muzyczno-ruchowymi można odnotować też:

• poprawę koordynacji ruchowej,
• lepszą pracę płuc, serca oraz układu nerwowego,
• rozwiniętą wyobraźnię.

Gra na instrumentach, nawet na prostych cymbałkach, udział w lekcjach rytmiki oraz śpiew mają korzystny wpływ na pomysłowość dziecka, wspomagają pamięć i kodowanie informacji, a to później przyda się w nauce. Według niektórych źródeł, dzięki edukacji muzycznej łatwiej przychodzi nam pojmowanie matematyki czy fizyki.

Warto odnotować też, że muzyka stanowi świetne źródło nauki o emocjach. W dziecku, zasłyszane melodie będą wywoływać zarówno pozytywne, jak i negatywne odczucia. Dzięki temu, maluchy zaczynają rozpoznawać różne emocje, zarówno u siebie, jak i u innych.

Należy również nadmienić, że dźwięki działają na dziecko już w okresie płodowym, kiedy to doświadcza ono bodźców takich jak bicie serca matki i praca jej narządów wewnętrznych, ale także właśnie muzyka, która dociera do niego z zewnątrz. Tutaj ciekawostka, bo te doznania mogą wpłynąć na preferencje muzyczne dziecka, jednak trzeba mieć na uwadze, że nie koniecznie je determinują na stałe.

Czy trzeba być muzykiem lub muzycznie uzdolnionym, żeby rozwijać dziecko pod tym kątem?

Wbrew temu, co może się wydawać, to nie nasz brak umiejętności muzycznych sprawia, że trudniej nam rozwijać dziecko w tym kierunku. To raczej nasze poczucie wstydu o wiele bardziej nas w tym hamuje. Nikt z nas nie musi perfekcyjnie śpiewać czy grać na wielu instrumentach, aby wspólne muzyczne rozrywki sprawiały maluchowi przyjemność i pozwalały mu się uczyć.

To co jest naprawdę ważne, to okazywanie szczerej radości z tych aktywności. Pokażmy nasz entuzjazm i chwalmy dziecko, gdy dla nas śpiewa czy tańczy. Niech te występy zawierają też grę na zaimprowizowanych instrumentach. Nie musimy ich kupować. Gitarę można zrobić z pudełka po chusteczkach, a bębenki z garnków. Angażujmy się w te koncerty, grajmy i śpiewajmy z całą rodziną, a dziecko zrozumie, że z muzyki można czerpać przyjemność. Zachęci je to do dalszego rozwoju w tej dziedzinie, a fakt, że na starcie nikt nie ma muzycznego wykształcenia, nie będzie tu żadną przeszkodą.

Jak rozwijać słuch muzyczny u dziecka? Jak rozwijać zdolności muzyczne dziecka?

Wiemy już, że pierwsze doświadczenia muzyczne dziecka nie muszą mieć nic wspólnego z profesjonalną grą czy śpiewem. O wiele większą rolę odegra nasz entuzjazm, zachęty oraz szczere zaangażowanie w muzykowanie wraz z maluchem.

Istnieje wiele zabaw, w których muzyka gra istotną rolę. Sięgnijmy więc po te, które są nam już dobrze znane.

• „Stary niedźwiedź mocno śpi”, „Kółko graniaste”, kalambury z tekstami i tytułami piosenek nie wymagają od dorosłego wirtuozerii, a mogą zaszczepić w dziecku ciekawość muzyczną i rozwijać słuch.
• W sieci również nie zabraknie nam inspiracji do tanecznych i wokalnych gier. To nasza fantazja i chęci wyznaczają tutaj granicę tego, jak bardzo możemy wpierać dziecko w edukacji muzycznej.

Pozwalajmy dziecku obcować z muzyką w takiej formie, jaka mu odpowiada i odnajdywać ją w swoim otoczeniu. Wystukiwanie łyżką rytmu może być sygnałem, że watro kupić maluchowi cymbałki lub samodzielnie zbudować proste instrumenty. Skłonności do podśpiewywania możemy podtrzymywać urządzając małe koncerty w trakcie jazdy samochodem. To dobra okazja, aby śpiewać ulubione piosenki lub dziecięce hity, które są obecnie popularne, a do tego miło spędzić czas z dzieckiem podczas podróży.

Dużą wartość w rozwój dziecka wnosi także muzyka klasyczna, która pozytywnie wpływa na nastrój i uspokaja. Stanowi więc dobry sposób na te najbardziej aktywne maluchy. Dlatego warto oswajać swoją pociechę z tym gatunkiem jak najwcześniej.

Rozwój muzyczny dziecka a zajęcia. Czy warto zapisać dziecko?

Dobra wiadomość dla rodziców przedszkolaków jest taka, że placówka na ogół zapewnia satysfakcjonujące zajęcia muzyczno-ruchowe. Rytmika dostarcza wiele pozytywnych bodźców i pomaga maluchom rozwijać skrzydła przez muzykę. Jeśli z powodów ekonomicznych nie możemy zapisać dziecka na dodatkowe lekcje muzyczne, nie musimy się więc martwić. Już same aktywności w placówce przedszkolnej dużo mu dadzą pod tym względem. O ewentualnych kursach np. gry na pianinie, możemy pomyśleć w późniejszych latach, jeśli pociecha wykaże chęć i predyspozycje.

Zadbajmy jednak przede wszystkim o to, aby dziecko dorastało w pełnym muzyki domu, nawet jeśli nasz śpiew nie jest idealny, a nasze instrumenty to przedmioty codziennego użytku. Dziecko przecież nie pozna, że fałszujemy, ale na pewno zapamięta, że świetnie się bawiło i zacznie wykazywać zainteresowanie muzyką. Wówczas już prosta droga do tego, by czerpało korzyści z rozwijających właściwości tej sztuki.